Samenvatting Monitor Duurzaamheid

Een halfjaarlijkse voortgangsreportage van het duurzaamheidsprogramma

nummer 8, februari 2023

Referentiejaar 2020

Dit is een samenvatting van de achtste monitoring van het Programma duurzaamheid. Deze editie bevat voornamelijk gegevens over de energietransitie. We gaan onder andere in op het definitief ontwerp van het lokaal energiebedrijf, biogas in de Bommelerwaard en de Nationale Klimaatweek. Ook geven we een update over ruimtelijke adaptatie, innovatie en asbestsanering. We hebben gebruik gemaakt van de laatste energiegegevens die voor onze gemeente bekend zijn. Dit zijn gegevens uit 2020.

Geen RES 2.0, maar een Voortgangsrapportage

Om de landelijke CO2-reductie doelen te behalen is Nederland opgedeeld in 30 RES (Regionale Energie Strategie) regio’s. Elke regio heeft in 2021 een RES 1.0 gepubliceerd, waarin staat hoeveel duurzame energie de regio kan opwekken. Elke 2 jaar moeten de regio’s hun energie strategie updaten. Dat zou betekenen dat in 2023 de RES 2.0 wordt gepubliceerd. Maar op landelijk niveau is besloten dat dit document vervangen wordt door een voortgangsrapportage.

Het definitief ontwerp lokaal energiebedrijf is vastgesteld

Op 20 oktober 2022 stelde de gemeenteraad het definitief ontwerp van het lokaal energiebedrijf vast. Het lokaal energiebedrijf is een middel om de CO2 uitstoot terug te brengen. Daarnaast draagt het bij om duurzame, betrouwbare en betaalbare warmte, ook op lange termijn, voor onze inwoners te realiseren. Het lokaal energiebedrijf richt zich op middelgrote zonprojecten en het deelnemen in warmteprojecten. Het bedrijf wordt een afzonderlijke BV die zichzelf kan bedruipen. Hiermee zorgen we voor continuïteit. De eventuele winst gaat naar onze gemeenschap.

Onderzoeken naar biogas in de Bommelerwaard van start

LTO Noord onderzoekt samen met afdeling Bommelerwaard de mogelijkheden van biogas in de regio. Recent besprak een groep van zo’n 18 veehouders uit het gebied een ontwerp en een haalbaarheidsstudie voor het netwerk voor biogas. Op de erven van deelnemende veehouders worden mestvergisters gebouwd. Het biogas wordt dan via een nieuw aan te leggen netwerk geleverd aan de grootste baksteenfabriek van Nederland, de Rijswaard in Aalst.

Ondernemers gaan real time meten om verbruik te verlagen

Op 13 december 2022 organiseerden de besturen van SOBZ, Parkmanagement De Wildeman en Coöperatie Duurzaamheid Bedrijventerreinen Zaltbommel (CDBZ) een themabijeenkomst voor alle aangesloten ondernemers. Het thema was grip op je energieverbruik. Tijdens de bijeenkomst stonden projecten voor energiebesparing op de bedrijventerreinen centraal. Ook besteedden de partijen aandacht aan de problemen door beperkte capaciteit op het elektriciteitsnet.

Terugblik Nationale Klimaatweek

Van 31 oktober tot en met 5 november vond de Nationale Klimaatweek plaats. Voor alle doelgroepen werd er in deze week wel een activiteit georganiseerd. Zo deden 14 schoolklassen bij bezoekerscentrum De Grote Rivieren mee aan activiteiten. Ook was er een rondleiding in het verduurzaamde gebouw van Hitachi Vantara. In de bibliotheek volgden bezoekers een lezing over geveltuintjes. De week werd op zaterdag feestelijk afgesloten met een duurzaamheidsmarkt in de binnenstad.

Projecten met laadlichtmasten en ondergrondse laadpalen

Om ervoor te zorgen dat er in de gemeente voldoende mogelijkheden zijn om elektrische auto’s op te laden, gaan we een project met laadlichtmasten uitvoeren. Daarnaast voeren we een project uit met ondergrondse laadpalen, die als een soort stopcontact in de straat verwerkt zijn. We gaan projecten met alternatieve laadinfrastructuur uitvoeren om het aantal objecten in de openbare ruimte te beperken. De laadlichtmasten combineren straatverlichting en een laadpaal in één object. De ondergrondse laadpalen zitten in de grond verwerkt en zijn dus minder goed zichtbaar dan een reguliere laadpaal. Voor beide projecten nemen we geen verkeersbesluit. Dit betekent dat er geen parkeervakken worden gereserveerd voor gebruik door uitsluitend elektrische auto’s.

Huurders besparen massaal energie met pakketten

In de vorige monitor rapporteerden we al dat een aantal inwoners brieven heeft ontvangen waarmee ze een pakket konden aanvragen om energie te besparen. De pakketten waren beschikbaar voor huurders van de woningbouwcorporaties Bazalt en De Kernen. Ook inwoners met een koopwoning van vóór 1980 ontvingen een brief. Het pakket is €70 waard en wordt verstrekt door het Energieloket Rivierenland. De financiering van deze pakketten is georganiseerd door het Rijk. De pakketten voor koopwoningen waren in mei 2022 op. In december van dat jaar zijn ook de laatste pakketten voor huurders uitgedeeld.

Strategiegroep voor het elektriciteitsnet

De strategiegroep is een samenwerking tussen de gemeente en Liander, de gemeenten West Betuwe en Maasdriel, de provincie Gelderland, woningcorporaties Bazalt Wonen en De Kernen, Coöperatie Bommelerwaar, het Glastuinbouwpact, LTO Noord en Coöperatie Duurzame Bedrijventerreinen Zaltbommel. In 2022 hebben we in vier strategiegroep bijeenkomsten de hele jaarcyclus doorlopen. Dit doen we elk jaar opnieuw. Daarmee streven we er samen naar dat een betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam elektriciteitsnet in de drie gemeenten tijdig beschikbaar is. De inspanningen werpen hun vruchten af. Niet elke nieuwe aanvraag kan nu op het elektriciteitsnet worden aangesloten, maar we houden de ontwikkelingen goed in te gaten. Het lokale net hebben we daarmee goed op orde. Maar een knelpunt is de ontwikkelingen op het elektriciteitsnet bij TenneT.

Aan de slag met bestrijding hittestress

Op 19 juli is het Bommelerwaards hitteplan vastgesteld. Het doel van het plan is de negatieve gezondheidseffecten door hitte te voorkomen (preventie). In september hoorden we dat we de bijdrage voor de aanpak hitte van de provincie Gelderland zullen ontvangen (max. €100.000). Deze financiële bijdrage kunnen we besteden aan projecten die zijn opgenomen in de Leidraad Hitte. Dit zijn bijvoorbeeld projecten die hittestress verminderen of waterafvoer en biodiversiteit (allerlei verschillende vormen van leven) bevorderen.

Het Groene Huis als broedplaats voor innovatie en duurzaamheid

‘De groene bubbel in onze regio helpen vergroten’, dat is wat het Groene Huis doet. Door een plek te zijn waar ondernemers en bewonersinitiatieven elkaar ontmoeten rondom duurzaamheid en innovatie. Ze delen werkplekken, ontmoeten, werken samen en leggen verbindingen. Deelname aan de Innovatieversneller en de Klimaatweek waren belangrijke accenten van het Groene Huis in 2022.