Waterstraat 23, woonhuis

Adres: Waterstraat 23, Zaltbommel

Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 AH Zaltbommel
Straat + huisnummer: Waterstraat 23
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 617

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 22 augustus 2006

Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie: bedrijfsruimte en woonhuis

Bouwjaar: voorgevel: vierde kwart 19de eeuw; winkelpui: 1905
Architect: winkelpui: A.J. Kaasjager
Bouwstijl: voorgevel: neoclassicistisch

Beschrijver: M. Witteveen/geactualiseerd door Marinus van Dintel
Datum beschrijving: 1997/september 2004
Datum foto’s: september 2004

Bronnen: D.B.M. Hermans, ’t Welvaere van de Stadt Salt Boemel, een     eeuw winkelpuien in Zaltbommel’, Arnhem-Zaltbommel 1993,
     blz. 23-24.

Kadastrale kaart van Waterstraat 23 in Zaltbommel (2015)

Historie en ligging

Het pand ligt tussen twee belendende panden in de gesloten westelijke gevelwand van de Waterstraat en heeft gezien de hoogte van de begane grond en de breedte en diepte van het perceel, een laatmiddeleeuwse oorsprong. Aan het begin van de 19de eeuw was in het pand een kruidenierszaak gevestigd. In 1905 werd de winkelpui in opdracht van L. van der Werff uit Kerkdriel ontworpen en geplaatst.

Plattegrond en opbouw

Het pand is gebouwd op rechthoekige plattegrond en is zeer diep. Het is drie bouwlagen hoog onder een geknikt zadeldak met voorschild, waarvan de nokrichting haaks op de gevel staat. Het pand heeft een crème gepleisterde lijstgevel met blokverband en wordt afgesloten door een klassiek hoofdgestel. De winkelpui staat op een lage, donkergrijs gepleisterde sokkel en is net als de kozijnen, de lekdorpels en het hoofdgestel in een zandkleur geverfd. De deur en de raampartijen zijn in donkergroen uitgevoerd.

Voorgevel

De voorgevel is twee vensters breed en symmetrisch van opbouw. Op de begane grond bevindt zich een symmetrisch ingedeelde pui met de ingang in het midden en met aan weerszijden enkelruits etalageramen met 4-ruits bovenlichten. Haaks op de enkelruits etalageramen staan smalle zijlichten met enkelruits bovenlichten. Boven elk bovenlicht is in de bovendorpel een kleine spiegel aangebracht. Deze wordt herhaald in de onderdorpel van de grote ruit. De stijlen zijn versierd met vellingkanten en tijdsspecifieke details. In de portiek bevindt zich een paneeldeur met één grote en vier kleine ruiten boven drie kleine spiegels. Boven de deur zit een geprofileerd deurkalf en een klein 2-ruits bovenlicht met glas-in-lood. Boven het deurkozijn wordt de rij bovenlichten met glas-in-lood van de etalages voortgezet. De neuten van de ingang zijn evenals de sokkel gepleisterd en hebben een antraciet kleur. De onderdorpel is van natuursteen. De pui wordt afgesloten door een fijn geprofileerde kroonlijst op hoekconsoles.
Op de eerste verdieping bevinden zich twee licht getoogde vensters met kleine lekdorpels en rechthoekige T-ramen. Loodrecht boven deze twee T-ramen zitten op de tweede verdieping twee kleinere 2-ruits ramen in eveneens licht getoogde vensters met kleine lekdorpels.
De gevel wordt afgesloten met een klassiek hoofdgestel, bestaande uit een geprofileerde architraaf, een glad fries en een kroonlijst op klossen. Het hoofdgestel loopt niet helemaal door tot de uiteinden van de voorgevel.

Linker zijgevel

Het pand staat met de linker zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 21 aangebouwd.

Rechter zijgevel

Het pand staat met de rechter zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 25 aangebouwd.

Achtergevel

Vanaf de Tolstraat is een gedeelte van de gepleisterde achtergevel van het pand zichtbaar. Op de tweede verdieping bevindt zich een modern kozijn met twee enkelruits draairamen en daarboven een klapraam. Op de zolderverdieping is een verticaal raam geplaatst. Tussen de verdiepingen in en in de muurbeëindiging zijn schieters zichtbaar.

Dak

Het geknikte zadeldak met voorschild is gedekt met rode Hollandse pannen. Midden boven de kroonlijst staat een dakkapel met plat dak en 6-ruits schuifraam.

Bijgebouwen, stoep en tuin

Voor het pand ligt een stoep met blauwe, hardstenen tegels. Aan de rechterzijde scheidt een smeedijzeren hekwerk de stoep met die van buurpand Waterstraat 25.

Bescherming

De bescherming betreft nadrukkelijk zowel het exterieur als het interieur.

Reden van plaatsing

Architectuurhistorische criteria

a. de neoclassicistische lijstgevel met vroeg 20ste-eeuwse pui.

Stedenbouwkundige criteria

a. de situering in de markante en gevarieerde westelijke gevelwand van de Waterstraat.