Waterstraat 13, woonhuis

Adres: Waterstraat 13, Zaltbommel

Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 AH Zaltbommel
Straat + huisnummer: Waterstraat 13
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3107

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing:  22 augustus 2006

Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie:  winkel en woonhuis

Bouwjaar: voorgevel: eerste helft 19de eeuw; winkelpui: 1918
Architect: winkelpui: G.G. Lodder
Bouwstijl: winkelpui: Art Nouveau

Beschrijver: M. Witteveen/geactualiseerd door Marinus van Dintel
Datum beschrijving: 1997/september 2004
Datum foto’s: september 2004

Bronnen: D.B.M. Hermans, ’t Welvaere van de Stadt Salt Bommel, een eeuw Winkelpuien in Zaltbommel’, Zaltbommel-Arnhem,  blz. 22.

    

Kadastrale kaart van Waterstraat 13 in Zaltbommel (2015)                                         
                                                                                            

Historie en ligging

Het pand ligt tussen twee belendende panden in de gesloten westelijke gevelwand van de Waterstraat en heeft gezien de hoogte van de begane grond en de breedte en diepte van het perceel, een laatmiddeleeuwse oorsprong. Tot 1918 was in het pand Hotel De Roock gevestigd. In dat jaar liet eigenaar H.J. de Roock de onderverdieping verbouwen tot winkel en werd de winkelpui geplaatst. In 1959 hebben onder leiding van architect G.J. van Reekum enkele aanpassing plaatsgevonden, zoals het ophogen van de muren en het verlagen van de kapconstructie. Het jaar erop is onder leiding van dezelfde architect door de toenmalige eigenaar een magazijn met een lichtkoepel achter het pand gerealiseerd. Sinds het derde kwart van de 20ste eeuw zijn de gevels van de panden Waterstraat 13, 15 en 17 op eenzelfde hoogte gebracht.

Plattegrond en opbouw

Het pand is gebouwd op rechthoekige plattegrond. Het is drie bouwlagen hoog onder een zadeldak met voorschild, waarvan de nokrichting haaks op de gevel staat. Het pand heeft een bakstenen lijstgevel die wordt afgesloten door een klassiek hoofdgestel. De plint is van zwart marmer; de deur en de kozijnen zijn donkergroen geverfd.

Voorgevel

De voorgevel is drie traveeën breed en symmetrisch van opbouw.
Op de begane grond bevindt zich een symmetrisch ingedeelde pui met de ingang in het midden en aan weerszijden enkelruits etalageramen met 12-ruits bovenlichten. Haaks op de smalle enkelruits etalageramen staan smalle zijlichten met 6-ruits bovenlichten. De hoekdammen zijn van zwart marmerglas met daarin ingeslepen zuil- en bloemmotieven. In de diepe portiek bevindt zich een kozijn met kwartholprofiel waarin een moderne deur is gezet. Daarboven zit een kalf met kwartrondprofiel, een 6-ruits tussenlicht en een enkelruits bovenlicht. De neuten van de ingang zijn van natuursteen. De pui wordt afgesloten door een puibalk met vijf vlakke, rechthoekige panelen tussen natuurstenen hoekbekroningen. Hierboven is een brede strook gepleisterd. Boven de pui is de voorgevel drie vensters breed en van baksteen, gemetseld in kruisverband.
Op de eerste verdieping bevinden zich drie vensters. Onder deze vensters loopt een waterlijst die tevens dienst doet als lekdorpel. Boven de vensters zijn in het metselwerk licht getoogde strekken aangebracht. De kozijnen hebben een kwartholprofiel en T-schuiframen.
De lagere vensters op de tweede verdieping staan loodrecht boven die van de eerste verdieping. Ze hebben 6-ruits schuiframen met hardstenen lekdorpels en licht getoogde strekken.
De gevel wordt afgesloten met een klassiek hoofdgestel, bestaande uit een architraaf, een fries en een kroonlijst op klossen.

Linker zijgevel

Het pand staat met de linker zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 11 aangebouwd.

Rechter zijgevel

Het pand staat met de rechter zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 15 aangebouwd.

Achtergevel

Van de achtergevel zijn geen details bekend.

Dak

Het zadeldak met voorschild is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. De kap bevindt zich alleen op het voorste gedeelte van het pand, op het achterhuis ligt een plat dak.

Bijgebouwen, stoep en tuin

Voor het pand ligt een blauwe, hardstenen stoep. Een smeedijzeren hek verbindt een stoeppaal met het pand.

Bescherming

De bescherming betreft nadrukkelijk zowel het exterieur als het interieur.

Reden van plaatsing

Architectuurhistorische criteria

a. de 19de-eeuwse bakstenen lijstgevel met vroeg 20ste-eeuwse pui.

Stedenbouwkundige criteria

a. de situering in de markante en gevarieerde westelijke gevelwand van de Waterstraat.

Cultuurhistorische criteria

a. de voormalige functie van hotel.