Waterstaat 11, 11a, woonhuis
Adres: Waterstraat 11, 11a, Zaltbommel
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 AH Zaltbommel
Straat + huisnummer: Waterstraat 11-11a
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3783
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 22 augustus 2006
Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie: bedrijfsruimte en woonhuis
Bouwjaar: voorgevel: tweede helft 19de eeuw, winkelpui: ca. 1912
Architect: -
Bouwstijl: voorgevel: neoclassicistisch; winkelpui: Art Nouveau
Beschrijver: M. Witteveen/geactualiseerd door Marinus van Dintel
Datum beschrijving: 1997/september 2004
Datum foto’s: september 2004
Bronnen :
- G. van Tussenbroek, ‘Onder de daken van Zaltbommel, bouwen en wonen in de historische binnenstad (1350-1650), blz. 119
- D.B.M. Hermans, ‘’t Welvaere van de Stadt Salt Bommel, een eeuw Winkelpuien in Zaltbommel’, Zaltbommel-Arnhem, blz. 21.
Historie en ligging
Het pand ligt tussen twee belendende panden in de gesloten westelijke gevelwand van de Waterstraat en heeft gezien de hoogte van de begane grond en de breedte en diepte van het perceel een laatmiddeleeuwse oorsprong. De winkelpui is aan het begin van de 20ste eeuw geplaatst. Daarvoor had het pand een bij de bovengevel behorende “woonpui” met een hoge ingang aan de rechterzijde en twee grote vensters met strekken links daarvan. In 1942 heeft de toenmalige eigenaar de vensters van de eerste en tweede verdieping laten wijzigen. Tien jaar later zijn winkel, woonhuis en kap verbouwd onder leiding van architect J. van Rietbergen.
Plattegrond en opbouw
Het pand is gebouwd op rechthoekige plattegrond. Het is drie bouwlagen hoog onder een zadeldak met voorschild, waarvan de nokrichting haaks op de gevel staat. Het pand heeft een lichtgele, bakstenen lijstgevel en wordt afgesloten door een houten fries en houten kroonlijst. De winkelpui staat op een lage, zwart natuurstenen plint en is net als de kozijnen, de lekdorpels en het hoofdgestel gebroken wit geverfd. De deur is wijnrood van kleur.
Voorgevel
De voorgevel is drie vensters breed en symmetrisch van opbouw. Op de begane grond bevindt zich een symmetrisch ingedeelde pui met de ingang in het midden en met aan weerszijden enkelruits etalageramen met 3-ruits bovenlichten voorzien van glas-in-lood. De hoekpilasters zijn van baksteen en hebben gedecoreerde, natuurstenen bekroningen. In de middenas van de pui bevindt zich een ondiep portiek met daarin een kozijn met enkelruits winkeldeur, een licht geprofileerd deurkalf en een klein 2-ruits bovenlicht met glas-in-lood. Boven het deurkozijn wordt de rij bovenlichten met glas-in-lood van de etalages voortgezet. Aan weerszijden van het deurkozijn zit in een 45 graden hoek een smal, enkelruits etalageraam met bovenlicht. De pui wordt afgesloten door een ijzeren H-balk met rozetten en andere ijzeren ornamenten. Boven deze H-balk bevindt zich een rollaag.
Op de eerste verdieping bevinden zich drie licht getoogde vensters met anderhalf steens strekken, houten lekdorpels, kozijnen met ojiefprofiel en rechthoekige T-schuiframen met eenvoudig glas-in-lood in de bovenlichten.
Loodrecht boven deze drie vensters zitten op de tweede verdieping drie kleinere vensters met overeenkomstige strekken, lekdorpels en kozijnen. Deze vensters hebben echter 6-ruits schuiframen zonder glas-in-lood.
De gevel wordt afgesloten met een houten fries en een geprofileerde houten kroonlijst op geprofileerde klossen.
Linker zijgevel
Het pand staat met de linker zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 9 aangebouwd. Van dit pand is de lijstgevel even hoog als het hier beschreven pand Waterstraat 11.
Rechter zijgevel
Het pand staat met de rechter zijgevel tegen belendend pand Waterstraat 13 aangebouwd.
Achtergevel
Van de achtergevel zijn geen details beschikbaar.
Dak
Het zadeldak met voorschild is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. Voor op de nok staat een piron.
Bijgebouwen, stoep en tuin
Voor het pand ligt een hardstenen stoep. De rechter stoeppaal is nog aanwezig.
Bescherming
De bescherming betreft nadrukkelijk zowel het exterieur als het interieur.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. de neoclassicistische lijstgevel met vroeg 20ste-eeuwse pui.
Stedenbouwkundige criteria
a. de situering in de markante en gevarieerde westelijke gevelwand van de Waterstraat.