Kerkstraat 1, woonhuis
Adres: Kerkstraat 1, Zaltbommel
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 EG Zaltbommel
Straat + huisnummer: Kerkstraat 1
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3141
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 11 februari 1992
Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie: woonhuis
Bouwjaar: -
Architect: -
Bouwstijl: chaletstijl met neorenaissance elementen
Beschrijver: -
Datum beschrijving: -
Datum foto’s: -
Bronnen: -
Kadastrale kaart van Kerkstraat 1 in Zaltbommel (2015)
Historie en ligging
Het pand Kerkstraat 1 maakt deel uit van een bouwblok dat verder bestaat uit Kerkstraat 3. Het ligt in de zichtas van de Gasthuisstraat, schuin tegenover de voormalige Gasthuiskapel, een rijksmonument. Links naast het blok loopt de Bloemendaal: een smal pittoresk straatje waarin zich een opvallend groot en zeer oud monumentaal pand bevindt. Rechts naast het blok bevindt zich een iets ouder, even groot woonhuis.
Beide panden in het blok zijn tegelijkertijd opgetrokken, en de voorgevels zijn elkaars spiegelbeeld. De huizen zijn gebouwd in chaletstijl met neorenaissance elementen uit het begin van de 20ste eeuw. De huizen staan direct aan de straat met een smalle eigen stoep.
Plattegrond en opbouw
Het bouwblok heeft een rechthoekige plattegrond, met latere aanbouwsels aan de achterzijde. Het bestaat uit twee bouwlagen. In de gevel bevindt zich in de eerste bouwlaag rechts de deur onder een afdak en links daarvan twee vensters. Rechts daarboven bevinden zich in de tweede bouwlaag drie vensters. Daarboven bevindt zich rechts in de gevel een klein venster onder het hoge dak
Voorgevel
De voorgevel is van machinaal vervaardigde baksteen gemetseld in kruisverband, afgewisseld met gele baksteen ter versiering in de strekken en segmentbogen en als speklagen in het muurwerk. De plint is van baksteen met een afgeschuinde bovenrand.
In de eerste bouwlaag bevindt zich rechts de deur met een 8-ruits bovenlicht. De deur heeft aan de buitenzijde verticale, horizontale en diagonale geprofileerde klampen en twee vensters met 4-ruitjes boven in het vlak. Deze deur heeft samen met de deur van het naastgelegen woonhuis nr. 3 een afdak, bestaande uit een lessenaarsdak steunend op geprofileerde muurstijlen en schoren. Het lessenaarsdak heeft aan de voorzijde een zinken mastgoot en aan de zijkanten een windveer, met een halfrond uiteinde en geprofileerde onderzijde. Links naast de deurpartij bevinden zich twee schuifvensters met T-indeling waarvan het bovenraam 8-ruits is. Boven het raam bevinden zich segmentbogen. In de boogvelden is siermetselwerk aangebracht in een ruitpatroon. De hoeken en het iets verhoogde middengedeelte van de segmentbogen zijn in gele steen uitgevoerd evenals de vierkante vlakken bij de hoeken van de vensters. Ter hoogte van de wisseldorpels van de vensters is in het muurwerk een speklaag van twee lagen gele baksteen aangebracht. De bovendorpels van de vensters zijn voorzien van loodslabben waarvan de onderzijde een afwisselend patroon van halfronde en puntige uitstulpingen heeft.
De tweede bouwlaag is links voorzien van twee schuifvensters met T-indeling, waarvan het bovenraam 8-ruits is. Boven de ramen bevinden zich strekken. De hoeken en het iets verhoogde middendeel van de strekken zijn in gele baksteen uitgevoerd evenals de vierkante vlakken bij de hoeken van de vensters. Ter hoogte van de wisseldorpels van de vensters is ook hier in het muurwerk een speklaag van twee lagen gele baksteen aangebracht. Het muurwerk van de tweede bouwlaag is boven de deurpartij hoger opgetrokken en steekt door de daklijst heen. In dit gedeelte is een vensteropening geplaatst, waarin van onder naar boven achtereenvolgens een schuifvenster (met T-indeling waarvan het bovenraam 8-ruits is), een houten spiegelpaneel en een terugliggend 8-ruits draaivenster zijn aangebracht. De vensteropening is met eenzelfde strek afgesloten als de beide vensters links in de tweede bouwlaag.
In het dakvlak boven de vensters van het lagere, linker gedeelte van de tweede bouwlaag is iets rechts van het midden een dakkapel geplaatst met een stolpraam en een bovenlicht van 2 lagen van 4 ruitjes. Het lessenaarsdak van de dakkapel sluit aan op de lijst van het platte deel van de kap. Het lessenaarsdak heeft een mastgoot aan de voorzijde en houten geprofileerde zijdelen met een gegolfde loodslabbe. De wangen van de kapel zijn voorzien van houten latten. De onderzijde van de kapel sluit aan op de zeeg van het dak. Alle 8-ruits bovenramen zijn bezet met groen glas.
Op de linker bovenhoek van de voorgevel zijn liseenachtige muurdammen geplaatst, rustend op uitkragingen.
Linker zijgevel
Op de rechter bovenhoek van de linker zijgevel aan de Bloemendaal zijn liseenachtige muurdammen geplaatst, rustend op uitkragingen. De zijgevel is blind uitgevoerd en heeft twee rookkanalen, die eveneens op bakstenen uitkragingen rusten, beginnend op verschillende niveaus.
Rechter zijgevel
De rechter zijgevel grenst aan het naastgelegen pand nr. 3.
Achtergevel
De achtergevel is niet beschreven.
Dak
Het pand heeft een afgeplat schilddak met licht geknikte aankappingen die een groot overstek hebben. De nok heeft een platte zeeg. Het dakschild boven de entreepartij in de voorgevel is hoger opgetrokken dan de zijdelen. Het dak is gedekt met rode Tuiles du Nord pannen.
Extra opmerking
De merkwaardige deur komt overeen met de deur van het pand Nieuwstraat 21.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. een architectuur die zelden voorkomt in Zaltbommel.
Stedenbouwkundige criteria
a. tezamen met Kerkstraat 3 een beeldbepalend bouwblok dat door zijn ligging een representatieve afsluiting vormt van de Gasthuisstraat en een passend begin van de Kerkstraat;
b. in schaal en uitvoering goed aansluitend bij de bebouwde omgeving, waaronder zich rijksmonumenten bevinden.