Kerkplein 14, woning
Adres: Kerkplein 14, Zaltbommel
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 EK Zaltbommel
Straat + huisnummer: Kerkplein 14
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3224
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 5 december 1989
Oorspronkelijke functie: woning
Huidige functie: woning
Bouwjaar: eind 19de eeuw
Architect: -
Bouwstijl: -
Beschrijver: -
Datum beschrijving: -
Datum foto’s: -
Bronnen: -
Kadastrale kaart van Kerkplein 14 in Zaltbommel (2015)
Historie en ligging
Het pand is gelegen aan de zuidzijde van het Kerkplein tegenover de rijksmonumentale Sint Maartenskerk.
Plattegrond en opbouw
Het pand bestaat uit een hoofdgebouw, waaraan aan de noordzijde (de zijde van het Kerkplein) de ingangspartij en twee aanbouwen zijn geplaatst. De beide aanbouwen en de ingangspartij zijn loodrecht op het hoofdgebouw geplaatst.
Het hoofdgebouw bestaat uit twee bouwlagen. De beide aanbouwen zijn even hoog en bestaan uit één bouwlaag. De lage ingangspartij bestaat uit één bouwlaag en is voorzien van een plat dak. De rechter aanbouw is nagenoeg tweemaal zo lang als de linker en de voorgevel ervan is gelegen aan de straat. Het gebouw dateert uit het einde van de 19de eeuw.
Voorgevel
De voorgevel van het hoofdgebouw is zeer sober uitgevoerd. Deze gevel is geheel gepleisterd. Het muurwerk dat zich tussen de twee hierop aansluitende daken van de beide aanbouwen bevindt, is wit geschilderd. De beide muurvlakken aan de zijkanten zijn niet geschilderd.
Midden boven de ingangspartij bevindt zich in deze gevel een 4-ruits schuifvenster. Het venster is afgesloten met een getoogde strek. Onder dit venster, vlak boven het platte dak van de ingangspartij, bevindt zich nog een rechthoekig venster waarvan de roedeverdeling niet zichtbaar is. De gevel is aan de bovenzijde afgesloten door het boeiboord van de goot.
De voorgevel van de linker aanbouw is eveneens gepleisterd en wit geschilderd (gebroken wit net als ingangspartij en zijgevels rechter aanbouw). In de middenas van de gevel bevindt zich op de begane grond een 9-ruits schuifvenster en op de verdieping een 6-ruits (3x2) vierkant schuifvenster. De kozijnen zijn wit geschilderd; de vensters donkergroen. Beide vensters bevatten eenvoudige schuine rechthoekige lekdorpels.
In de voorgevel van de ingangspartij is links en rechts een paneeldeur geplaatst met natuurstenen neuten en onderdorpel. De deuren zijn donkergroen geschilderd, de kozijnen gebroken wit. Midden tussen deze beide deuren bevindt zich in de gevel een klein kerkraam (rondboogvenster). De gevel is wit gepleisterd en wordt aan de bovenzijde afgesloten door een groen boeiboord van de bakgoot. Vlak onder dit boeiboord bevinden zich vijf rechthoekige luchtgaten in het muurwerk.
De voorgevel van de rechteraanbouw is niet gepleisterd. Deze gevel is voorzien van een tuitgevel met een gepleisterde lijst met een kwarthol profiel aan de onderzijde.
In de middenas van de gevel bevindt zich een brede dubbele opgeklampte deur met een groot dubbel 9-ruits gietijzeren bovenlicht. Het bovenlicht is aan de bovenzijde afgesloten door een rollaag. Daarboven bevindt zich een hanekam met daaromheen een geprofileerde natuurstenen segment-boogvormige lijst. De huidige deuropening met rollaag is breder dan deze hanekam, wat doet vermoeden dat de openingen in de middenas van de gevel oorspronkelijk smaller zijn geweest. Deze hanekam heeft daarvan de afsluiting gevormd.
Links en rechts van de deur bevindt zich een groot rechthoekig venster. Elk van deze vensters is door een houten regel in twee raamvlakken verdeeld. De ondervlakken bezitten een gietijzeren 9-ruits verdeling; de bovenvlakken een 3-ruits verdeling. Deze vensters zijn aan de bovenzijde weer afgesloten met een rollaag en bezitten beide bakstenen lekdorpels. Boven in de gevel is een klein rond venster met een geprofileerde omlijsting geplaatst. Dit venster bevat een gietijzeren rooster.
Linker zijgevel
De linker zijgevel van het hoofdgebouw is voorzien van een grijze pleisterlaag. De architraaf, fries en kroonlijst is bij deze gevel niet doorgetrokken. Hier bevindt zich slechts een houten boeiboord van de bakgoot.
De linker zijgevel van de linker aanbouw was vanaf de openbare weg niet zichtbaar en is daardoor niet beschreven.
De linker zijgevel van de rechter aanbouw is geheel wit gepleisterd. Rechts in deze gevel bevindt zich een groot venster met getoogde bovenzijde. Het venster is door een brede middenstijl en twee horizontale regels in zes vlakken verdeeld. Elk vlak is door gietijzeren roetjes weer in vier ruitjes verdeeld. Het linker vlak in het midden van het venster is als een uitzetraam uitgevoerd. Links naast dit venster bevindt zich een dubbele opgeklampte deur met een groot getoogd bovenlicht. Dit bovenlicht is door een middenstijl en een regel in vier vlakken verdeeld, die elk weer door gietijzeren roetjes in vier ruitjes opgedeeld zijn. Links naast deze deur bevindt zich weer een venster, dat identiek van vorm en indeling is als het venster rechts naast de deur. Boven het platte dak van de ingangspartij bevindt zich in deze gevel nog een venster met getoogde bovenzijde met een gietijzeren 8-ruits indeling. De vensters bezitten eenvoudige rechte lekdorpels met een zinken afdekking.
Rechtergevel
De rechter zijgevel van het hoofdgebouw is voorzien van een grijze pleisterlaag. De architraaf, fries en kroonlijst is bij deze gevel niet doorgetrokken. Hier bevindt zich slechts een houten boeiboord van de bakgoot.
De rechter zijgevel van de linker aanbouw is gepleisterd in een gebroken-witte tint. In deze gevel is een 9-ruits schuifvenster geplaatst. Deze gevel wordt afgesloten met een zinken mastgoot op klossen met een kwartronde uitholling.
De rechter zijgevel van de rechter aanbouw bevat geen venster- of deuropeningen en is voorzien van een grijze pleisterlaag. Deze gevel is aan de bovenzijde afgesloten door het witte boeiboord van de bakgoot. De gevel wordt aan de bovenzijde afgesloten met een zinken mastgoot op klossen.
Achtergevel
De achtergevel van het hoofdgebouw is uitgevoerd in strenge sobere neoclassicistische vormen. De gevel is opgebouwd uit een middenrisaliet, die niet sterk ten opzichte van de zijdelen uitspringt. Op de hoeken van de gevel zijn vlakke fisenen geplaatst.
De eerste bouwlaag van de middenrisaliet bevat rechts een deur met een bovenlicht. Het bovenlicht is voorzien van vier roeden, die in het centrum door een ruitvormige roede met elkaar verbonden zijn. Links van de deur bevindt zich een dubbel schuifvenster. De schuivende delen bevatten een verticale roede en twee horizontale roeden, die op de snijpunten door een ruitvormige roede met elkaar verbonden zijn. De bovenlichten zijn 2-ruits uitgevoerd. Onder dit venster bevindt zich een keldervenster in de vorm van een liggende rechthoek, die de plint doorbreekt. De tweede bouwlaag van de risaliet bevat twee schuifvensters met een getoogde bovendorpel. Zowel de schuivende delen als de bovendelen zijn 2-ruits uitgevoerd.
De eerste bouwlaag van het linker zijdeel van de gevel bevat een 6-ruits schuifvenster aan de rechterzijde en een dubbele deur met een gesloten ondervlak en een 4-ruits beglazing in het bovenvlak. Boven deze deur bevindt zich een 2-ruits bovenlicht. Het muurwerk van de tweede bouwlaag springt iets naar voren en is aan de onderzijde afgesloten met een tandlijst. Deze tweede bouwlaag is weer voorzien van twee schuifvensters met getoogde bovendorpels. De schuivende delen en de bovendelen bezitten een 2-ruits indeling.
De eerste bouwlaag van het rechter zijdeel van de gevel bevat links een dubbele deur met een grote rechthoekige ruit in het bovendeel. Boven deze deur is een 2-ruits bovenlicht geplaatst. Rechts naast deze deur is weer een 6-ruits schuifvenster geplaatst. Het muurwerk van de tweede bouwlaag springt ook aan deze zijde iets naar voren en is aan de onderzijde afgesloten door een tandlijst. Deze bouwlaag is voorzien van twee schuifvensters met 2-ruits schuivende delen en 2-ruits bovendelen. Beide vensters bezitten weer getoogde bovendorpels.
Alle vensters zijn voorzien van opgeklampte Louvreluiken, met uitzondering van het 6-ruits schuifvenster in het rechter zijdeel van de gevel. De vensters en deuren zijn aan de bovenzijde afgesloten met een getoogde strek. De luiken en de deuren zijn donkergroen geschilderd, de vensters en kozijnen wit. De plint is voorzien van een grijze cementpleister. De gevel is aan de bovenzijde afgesloten door een houten architraaf en fries en een kroonlijst met bakgoot. Architraaf, fries en kroonlijst zijn wit geschilderd.
Dak
Het hoofdgebouw bezit een schilddak met de nok evenwijdig aan de straat. Dit schilddak is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen.
De beide aanbouwen zijn voorzien van een zadeldak, met de nok loodrecht op de straat. Deze daken zijn gedekt met gesmoorde oud Hollandse pannen.
Bijgebouwen, stoep en tuin
Tussen de straat en de aanbouwen aan de noordzijde bevindt zich een voorplein met een tuintje, dat door een muur van de straat gescheiden is.
Die muur sluit aan de rechterzijde aan bij de voorgevel van de rechter aanbouw. Op deze plaats is in de muur een smalle toegang geplaatst met een segmentboogvormige afsluiting, links rustend op een natuurstenen hoekblok. De neut aan de linkerzijde van deze toegang bestaat eveneens uit een natuurstenen blok. In de muur bevindt zich aan de linkerzijde een doorgang met een dubbel smeedijzeren hek, versierd met fraaie krullen aan de bovenzijde.
Ten zuiden van het hoofdgebouw bevindt zich een grote ommuurde tuin.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. fraaie achtergevel met goed bewaard gebleven details;
b. beeldbepalend voor het Kerkplein;
c. bijzonder ontwerp door beide dwarsgeplaatste aanbouwen.
Stedenbouwkundige criteria
a. de situering van het perceel tussen het Kerkplein aan de voorzijde en de stadsgracht/-wallen aan de achterzijde.