Heilige Geeststraat 3-5, bedrijfspand

Adres: Heilige Geeststraat 3-5, Zaltbommel

Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 CP Zaltbommel
Straat + huisnummer: Heilige Geeststraat 3-5
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3834 (oud: 3833)

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 januari 2006

Oorspronkelijke functie: bedrijfspand
Huidige functie: twee appartementen

Bouwjaar:1916
Architect: G. van Alphen
Bouwstijl: neorenaissance

Beschrijver: M. Witteveen/geactualiseerd door Marinus van Dintel
Datum beschrijving: 1997/november 2004
Datum foto’s: november 2004

Bronnen: bouwdossiers Streekarchief Bommelerwaard (SAB)

Kadastrale kaart van Heilige Geeststraat 3-5 in Zaltbommel (2015)

Historie en ligging

Het pand ligt in de gesloten noordelijke gevelwand van de Heilige Geeststraat. Het werd in het eerste kwart van de 20ste eeuw in een rijke neorenaissance stijl gebouwd als distilleerderij en likeurstokerij.

Plattegrond en opbouw

Het pand is gebouwd op rechthoekige plattegronden telt twee bouwlagen Het linker gedeelte van de voorgevel sluit af met een Vlaamse gevel, achter deze gevel bevindt zich een steekkap.

Voorgevel

De voorgevel is uitgevoerd in baksteen in kruisverband en heeft tussen de twee grote poortingangen in de middelste travee een met een waterlijst afgesloten bakstenen plint.
Het kozijnwerk is in gebroken wit, het raamwerk en de poortdeuren in donkerblauw uitgevoerd. De zwaar uitgevoerde onderdorpels zijn van natuursteen.
De voorgevel is drie traveeën breed en asymmetrisch van indeling. De middelste travee springt boven de bakstenen plint lichtelijk in.
In de linker travee bevindt zich op de begane grond een brede ingang met een dubbele houten paneeldeur met panelen en veelruits ramen in de bovendelen. Boven de ingang is een anderhalf steens rondboog aangebracht. De dagkanten zijn afgerond. Op de eerste verdieping is een groot spaarveld aangebracht dat zich tot in de top van de Vlaamse gevel uitstrekt. De bovenzijde van dit spaarveld wordt afgesloten door een klimmend getrapte fries. In het spaarveld bevindt zich een grote, rondboogvormige gevelopening waarin een dubbel, veelruits houten luik is geplaatst. De gevelopening heeft afgeronde dagkanten en wordt aan de bovenzijde bekroond met een anderhalf steens rondboog. Aan de onderzijde bevindt zich een bakstenen afzaat. De Vlaamse gevel heeft in de top een moderne hijsbalk en wordt afgesloten met een rollaag van een halve steen hoog met daarop als afdekking een loden deklaag.
In de middelste travee bevinden zich op de begane grond drie smalle, verticaal geplaatste vensters met ongeprofileerde kozijnen en enkelruits schuiframen met 9-ruits bovenlichten. Boven de vensters zijn anderhalf steens strekken aangebracht; onder de vensters bevindt zich een doorlopende lekdorpel van schuin aflopende bakstenen. Op de eerste verdieping zit een breed spaarveld dat aan de onderkant eveneens wordt afgesloten met een lekdorpel van baksteen. In het spaarveld is in geel verblendsteen de volgende tekst aangebracht: “Distilleerderij en likeurstokerij DE ST-MAARTEN, van ACHTERBERG en Zoon”.
In de rechter travee is op de begane grond een brede ingang met een dubbele houten paneeldeur met panelen en veelruits ramen in de bovendelen aangebracht. Boven de ingang bevindt zich een anderhalf steens rondboog. De dagkanten zijn afgerond. Op de eerste verdieping zijn in een spaarveld twee kleine, verticaal geplaatste vensters met ongeprofileerde kozijnen en 15-ruits ramen geplaatst. De lekdorpel wordt gevormd door een dubbele, aaneengesloten rij schuin aflopende bakstenen.
De middelste en de rechter travee worden aan de bovenzijde afgesloten met een houten, gedecoreerde bakgoot.

Linker zijgevel

De linker zijgevel ligt grotendeels verscholen achter de zijgevel van belendend pand Heilige Geeststraat 1. De topgevel wordt met een bakstenen rollaag met loden afdekking afgerond.

Rechter zijgevel

De rechter zijgevel ligt eveneens grotendeels verscholen achter de zijgevel van belendend pand Heilige Geeststraat 7. Gelijk de topgevel van de linker zijgevel wordt deze topgevel met een bakstenen rollaag met loden afdekking afgerond.

Dak

Het pand heeft een zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de voorgevel. Het dak is gedekt met gesmoorde Hollandse pannen. Het dakgedeelte dat met de nokrichting haaks achter de Vlaamse gevel ligt heeft een loden afdekking. Op de nok van het zadeldak bevindt zich in het midden een bakstenen schoorsteen. In het achterdakvlak is een dakraam geplaatst.

Achtergevel

Tegen de achtergevel is een grote, diepe aanbouw met plat dak gebouwd.

Reden van plaatsing

Architectuurhistorische criteria

a. de lijstgevel met siermetselwerk in neorenaissance stijl.

Stedenbouwkundige criteria

a. de beeldbepalende situering;
b. de hoge authenticiteit.

Cultuurhistorische criteria

a. de voormalige functie van distilleerderij en likeurstokerij.