Gamerschestraat 50, woonhuis
Adres: Gamerschestraat 50, Zaltbommel
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 AT Zaltbommel
Straat + huisnummer: Gamerschestraat 50
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 2546
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 januari 2006
Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie: woonhuis
Bouwjaar: ca. 1900
Architect: -
Bouwstijl: elementen van neorenaissance en chaletstijl
Beschrijver: M. Witteveen/geactualiseerd door Marinus van Dintel
Datum beschrijving: 1997/december 2004
Datum foto’s: november 2004
Bronnen: -
Kadastrale kaart van Gamerschestraat 50 in Zaltbommel (2015)
Historie en ligging
Het pand ligt in de gesloten noordelijke gevelwand van de Gamerschestraat en domineert in dit straatgedeelte met voornamelijk lagere panden. Het achtererf grenst aan de Molenwal. Het werd rond 1900 in één opzet gebouwd als woonhuis voor steenfabrikant De Jong. De voorgevel heeft voornamelijk een zakelijke uitstraling, de achtergevel is met de steekkap in frivole chaletstijl een stuk minder streng.
Plattegrond en opbouw
Het pand is gebouwd op een nagenoeg vierkante plattegrond. Het is twee bouwlagen hoog, waarbij het linker gedeelte wordt bekroond met een zadeldak tussen topgevels met de nokrichting haaks op de voorgevel en het rechter gedeelte met een afgeplat zadeldak. De gevel is vier vensters breed en heeft boven de ingang naar de portiek een balkon. De plint is van natuursteen, evenals de lekdorpels onder de vensters, de speklagen ernaast en de lateien boven de vensters. De kozijnen zijn gebroken wit geschilderd, de deur, de raampartijen en de persiennes zijn in donkergroen uitgevoerd.
Voorgevel
De voorgevel is asymmetrisch van indeling. Boven de plint is de gevel opgetrokken in baksteen in kruisverband. De linker helft van de voorgevel sluit af met een topgevel.
Op de begane grond bevindt zich in de derde travee de toegang tot een verhoogd portiek. In dit portiek zit de ingang met brede dubbelruits houten voordeur. Boven het licht geprofileerde kalf bevindt zich een groot enkelruits bovenlicht. De neuten en onderdorpel zijn van natuursteen. Links van de portiek zitten twee vensters; rechts één venster. Alle drie de vensters hebben enkelruits schuiframen met enkelruits bovenlichten die door middel van persiennes kunnen worden afgesloten. Tussen de lekdorpels van de vensters bevinden zich speklagen; boven de vensters zitten lateien met daarboven halfsteens segmentbogen.
Loodrecht boven deze vensters bevinden zich op de eerste verdieping drie gelijke vensters met dezelfde detaillering rondom. Boven de ingang naar de portiek zit een dubbele enkelruits balkondeur met een enkelruits bovenlicht. Deze dubbele deur biedt toegang tot het balkon. Dit balkon heeft hardstenen, geprofileerde consoles, gedecoreerde hoekstijlen en smeedijzeren hekwerken in art nouveau stijl.
Boven in de topgevel bevindt zich een venster met een kozijn met middenstijl en twee enkelruits ramen met dito bovenlichten. De topgevel is voorzien van natuurstenen schouders, dekplaten en een ronde gevelbekroning die door een topgevelanker wordt gestut. Het rechter deel van de voorgevel sluit aan de bovenzijde af met een fries in bakstenen siermetselwerk en een bakgoot op geprofileerde, natuurstenen consoles.
De linker zijgevel
Het pand is met de linker zijgevel tegen belendend pand Gamerschestraat 52 aangebouwd. Van deze gevel is van de voorzijde slechts een klein stuk bakstenen muur en als afsluiting een houten bakgoot te zien.
Rechter zijgevel
Het pand staat voor een groot gedeelte tegen belendend pand Gamerschestraat 48 aangebouwd. Het zichtbare gedeelte is blind en uitgevoerd in baksteen. Aan de linkerzijde zit bovenaan bij de voorgevel een uitkragende bakstenen schouder op natuurstenen console en bij de achtergevel een kleine afsteek.
Achtergevel
De achtergevel heeft rechts ter afsluiting van de gevel een topgevel. Deze is voorzien van een houten rond schijnspant op korbeelstellen. Op de top van de gevel staat een makelaar. In de topgevel bevindt zich een oculusvenster met gietijzeren raam en halfsteens rondboog. Het linker gedeelte van de achtergevel wordt afgesloten met een bakgoot die rust op bakstenen consoles.
Op de begane grond bevindt zich aan de rechterkant een grote serre onder een aflopend lessenaardak. Links van deze brede aanbouw zit een ingang. Op de eerste verdieping is geheel links en midden onder de topgevel een venster met T-schuifraam en bakstenen lekdorpel en segmentboog aangebracht. In het midden van deze twee vensters is een klein venster met een enkelruits raam geplaatst.
Dak
De dakvlakken zijn gedekt met rode Tuiles du Nordpannen. Op het dakvlak aan de voorzijde bevindt zich een oorspronkelijke dakkapel met lessenaardak, geprofileerde windveren en een dubbel draairaam. Op het dakvlak aan de achterzijde is een overeenkomstige dakkapel geplaatst. Op het linker dakvlak van de topgevel is een gepleisterde schoorsteen zichtbaar.
Bijgebouwen, stoep en tuin
Voor de voorgevel ligt een eigen hardstenen stoep, afgesloten door een smeedijzeren hekwerk. Voor de ingang ligt eveneens een hardstenen stoep, afgedekt met een hardstenen plaat in de portiek. Aan de achterzijde wordt de tuin afgesloten door een bakstenen muur die aan de bovenzijde is afgewerkt met eveneens een smeedijzeren hekwerk. De poortingang heeft een halfronde vorm die hiermee de vorm van het schijnspant van de achtergevel herhaalt.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. de stijl met bouwelementen uit verschillende periodes.
Stedenbouwkundige criteria
a. de uitstraling van de voorgevel aan de noordelijke gevelwand van de Gamerschestraat én die van de achtergevel aan de Molenwal.
Cultuurhistorische criteria
a. de functie als woonhuis van een vooraanstaand steenfabrikant.