Boschstraat, fontein

Adres: Boschstraat, Zaltbommel

Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: Zaltbommel
Straat + huisnummer: Boschstraat ong.
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 29

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 13 november 2012

Oorspronkelijke functie: fontein
Huidige functie: fontein

Bouwjaar: 1919
Architect: W. van Nunen en Zn.
Bouwstijl: -

Beschrijver: Mieke Sanders
Datum beschrijving: 22 mei 2012
Datum foto’s: 19 maart  2012

Bronnen: Streekarchief Bommelerwaard (SAB)

Kadastrale kaart van de fontein in de Boschstraat in Zaltbommel (2015)

Historie en ligging

Ter herinnering aan de 100-jarige onafhankelijkheid van Nederland in 1913 hebben enkele inwoners in Zaltbommel het initiatief genomen om een gedenkteken op te richten in de vorm van een fontein. Een comité onder leiding van Jhr. Von Weiler probeerde de gelden bijeen te krijgen. Het lukte niet om de gelden tijdig (voor het 100-jarig jubileum van de onafhankelijkheid) bij elkaar te krijgen. Desondanks hield men vast aan het initiatief. Verdere vertraging werd veroorzaakt door de Eerste Wereldoorlog. Uiteindelijk werd het monument tijdens de Oranje- en Vredesfeesten in september 1919 onthuld bij de Bossche Poort. De fontein is gemaakt door W. van Nunen en Zn.
Het monument heeft de vorm van een fontein, waar het water niet alleen uit de centrale bak spoot, maar ook uit de vier maskers vloeide. Oorspronkelijk liep het water via een korte waterloop met terrassen, naar de gracht. Sinds de restauratie van de fontein in 1993 wordt het water rondgepompt. Inmiddels is de fontein buiten werking.

Omschrijving

De fontein is gelegen bij de ingang van de stad aan de Boschstraat. Deze geheel in natuursteen uitgevoerde fontein bestaat uit een ronde diepe schaal op een kolom, gevat tussen vier kruiselings geplaatste voluutvormige steunen. Op de beëindigingen van deze voluten staan kleinere platte schalen op gebogen voeten. Veder zijn ze voorzien van gezichtsmaskers. Het geheel staat op een lage ronde voet met een rand van gootsegmenten. De rand van de grote schaal in het midden is voorzien van de inscriptie “TER HERINNERING AAN NEERLANDS ONAFHANKELIJKHEID 1813 1913”. De kolom is voorzien van de inscriptie “W v NUNEN en ZN”.
De parkaanleg was aanwezig vóór de plaatsing van het monument. De huidige paden rondom het monument zijn recent aangebracht en maken geen onderdeel uit van het oorspronkelijke ontwerp.

Reden van plaatsing

Historische criteria

a. de herinnering aan de 100-jarige onafhankelijkheid van Nederland in 1913;
b. toont het engagement van de burgerij van Zaltbommel aan met de Nederlandse onafhankelijkheid.

Ensemble-, landschappelijke - en stedenbouwkundige criteria

a. uitvoering als een klassiek parkornament (fontein), dat op een harmonische wijze is ingepast in het bestaande parkontwerp van De Virieu.

Kunsthistorische criteria

a.  de vormgeving van de fontein met gebruikmaking van klassieke en moderne motieven uit architectuur en beeldhouwkunst, kenmerkend voor het eerste kwart van de 20ste eeuw.