Boschstraat 56, winkel-woonhuis
Adres: Boschstraat 56, Zaltbommel
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5301 AG Zaltbommel
Straat + huisnummer: Boschstraat 56
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Zaltbommel, sectie A, nr. 3659
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 12 mei 1992
Oorspronkelijke functie: winkel - woonhuis
Huidige functie: winkel - woonhuis
Bouwjaar: 1905
Architect: -
Bouwstijl: -
Beschrijver: -
Datum beschrijving: -
Datum foto’s: -
Bronnen: -
Kadastrale kaart van Boschstraat 56 in Zaltbommel (2015)
Historie en ligging
Dit pand, een winkel met bovenwoning, is gelegen in het zuidelijke deel van de karakteristieke aaneengesloten westelijke gevelwand van de Boschstraat. Wat betreft de goothoogte sluit de belendende bebouwing rechts goed op het pand aan. Het linker buurpand is beduidend lager. Ondanks de gewijzigde pui is het pand een goed voorbeeld van een winkel-woonhuis uit het begin van de 20ste eeuw (1905), dat een voor die tijd karakteristieke en verzorgde detaillering vertoont. De wijziging van de pui is niet storend en met behoud van enige oude onderdelen uitgevoerd. Opvallend in het straatbeeld is het bakstenen dakhuisje-vlaamse gevel.
Plattegrond en opbouw
Het pand bezit van oorsprong een rechthoekige plattegrond. Later zijn uitbouwen aan de achterzijde opgericht. Het pand telt twee bouwlagen.
Voorgevel
De voorgevel is symmetrisch van indeling en drie vensterassen breed. De eerste bouwlaag bezit een gemoderniseerde winkelpui. Van de oude pui zijn enkele onderdelen bewaard gebleven, zoals de grijs geschilderde hardstenen hoekpilasters, die zich halverwege naar boven toe verjongen. De linker pilaster draagt een stichtingssteen met het opschrift: “Adolf Hendrix 17 - 4 1905”. De pilasters bezitten ter hoogte van de puibalk een speklaag en sluiten ter hoogte van de onderdorpels van de vensters van de tweede bouwlaag, af met een geprofileerde bekroning met waterlijstje. De vlakke puibalk is intact; hierboven bevindt zich een gepleisterd veld met het geschilderde opschrift: “COMPLETE MEUBILEERING”. Het veld sluit aan de bovenzijde af met een geprofileerde lijst.
De symmetrisch ingedeelde pui bezit in de middenas een diep portiek met sierlijk gebogen bovenlicht in art nouveaustijl (origineel). De oude ingang achterin de portiek is bewaard gebleven. Deze heeft hardstenen neuten en onderdorpel, een kozijn met vellingkanten en een houten deur met typische art nouveau-roedeverdeling. Boven het gedecoreerde kalf bevindt zich een enkelruits bovenlicht. De vensters en de ramen van de pui zijn vernieuwd.
De tweede bouwlaag is van machinale baksteen in kruisverband en bevat ter hoogte van de bovendorpels van de vensters een gepleisterde speklaag. De drie vensters bezitten steens strekken met gepleisterde sluitstenen en gepleisterde boogvelden met ruitvormige insnijdingen, voorts hardstenen lateibalken met vellingkanten, houten lekdorpels, kozijnen met vellingkant en enkelruits schuiframen met veelruits bovenlichten, typerend voor het begin van de 20ste eeuw met ten opzichte van elkaar verspringende horizontale roeden. De gevel sluit aan de bovenzijde af met een vlak houten fries en een geprofileerde houten goot. Op de hoeken bevinden zich de uitgemetselde schouders van de zijgevels.
Bij de middelste travee wordt de goot onderbroken door een bakstenen dakhuis met tuitgeveltjes en zadeldakjes met gesmoorde Hollandse pannen. De zijgevels hebben op de hoeken ver uitspringende bakstenen hoekpilasters, die zich aan de onderzijde trapsgewijs verjongen. Ter hoogte van de bovendorpel van het venster bevindt zich een gepleisterde speklaag die bij de hoekpilasters is omgezet. Het venster is van hetzelfde type als de vensters van de tweede bouwlaag. Het is echter veel kleiner en heeft geen hardstenen lateibalk. Het onderraam is 2-ruits. Het tuitgeveltje sluit af met een uitkragend rollaagje.
Linker zijgevel
De linker zijgevel is blind en geheel gepleisterd. De gevel sluit aan de bovenzijde af met een bakstenen rollaag. Er zijn staafankers in het muurwerk aangebracht.
Rechter zijgevel
De rechter zijgevel gaat geheel schuil achter de belendende bebouwing.
Achtergevel
De achtergevel kon niet worden opgenomen en is dus niet beschreven. Wel zijn aan de achtergevel niet-oorspronkelijke uitbouwen geplaatst.
Dak
Het pand heeft een zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de voorgevel. Het is gedekt met gesmoorde Hollandse pannen.
Extra opmerking
Het in 1905 gebouwde pand lijkt een geheel nieuwe invulling te zijn, getuige de aard van de kap en de zijgevels.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. de esthetische kwaliteiten, gave verhoudingen en bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik.
Stedenbouwkundige criteria
a. de situering in een karakteristieke aaneengesloten gevelwand;
b. ensemblewaarde in relatie tot de eveneens vrij gaaf bewaard gebleven belendende bebouwing.
Cultuurhistorische criteria
a. een goed voorbeeld van een winkel-woonhuis uit het begin van de 20ste eeuw;
b. onderdeel van een gevelwand die een zeer geschakeerd beeld vertoont van oude en nieuwe panden van wisselende architectonische kwaliteit.