Waalbandijk 11, woonhuis

Adres: Waalbandijk 11, Nieuwaal

Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5313 AJ Nieuwaal
Straat + huisnummer: Waalbandijk 11
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Kerkwijk, sectie R, nr. 30

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 30 juli 1996

Oorspronkelijke functie: woonhuis
Huidige functie: woonhuis

Bouwjaar: 1878
Architect: -
Bouwstijl: -

Beschrijver: GG/drs. L.J.H. Vroom
Datum beschrijving:18 juli 1995
Datum foto’s: 25 juli 1995

Bronnen: -

Kadastrale kaart Waalbandijk 11 in Nieuwaal (2015)

Historie en ligging

Dit herenhuis is gelegen aan de zuidzijde (binnendijks) van de Waalbandijk en is gebouwd tegen het binnenbeloop van de dijk. Het pand werd gebouwd in 1878. In de middenrisaliet, links van de entree, is een gedenksteen aangebracht met de tekst: ”J.W.V.A. 4.10.1878”. Aan de straatzijde bevindt zich een smeedijzeren hekwerk. Op het erf staat een bijgebouw, nu in gebruik als garagebedrijf. Deze garage werd ongeveer gelijktijdig met het herenhuis gebouwd.

Plattegrond en opbouw

Het pand is gebouwd op een rechthoekig grondplan, waarvan de lange zijde evenwijdig loopt aan de dijk. Het telt op dijkniveau twee bouwlagen en een zolder. Onder dijkniveau is nog een bouwlaag aanwezig. De gevels zijn opgetrokken in baksteen. Het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband. Ter afwisseling zijn de hoek- en middenpilasters gepleisterd, evenals de plint, de cordonlijst, de aanzet- en sluitstenen van de ontlastingsbogen en het fries onder de dakrand. Van de zijgevels is het onder dijkniveau gelegen gevelvlak gepleisterd. Middels gravure zijn in het pleisterwerk van de rechter zijgevel schijnvoegen aangegeven. De achtergevel is geheel bepleisterd.

Voorgevel

Door de situering tegen de dijk beslaat de voorgevel twee bouwlagen en een zolder. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld, vijf vensterassen breed en bevat hoekpilasters en door pilasters gesuggereerd middenrisaliet. De pilasters zijn gepleisterd en voorzien van een ingesneden blokpatroon. De verdiepingen worden gemarkeerd door een gepleisterde cordonlijst. In de middenrisaliet is op de begane grond, terug gelegen in een ondiepe portiek, de entree geplaatst, bestaande uit een brede voordeur met een getoogd bovenlicht. Boven de portiek een luifel op gesneden consoles. Ter weerszijden van de entree bevinden zich twee schuiframen, geplaatst in een kozijn met een getoogde bovendorpel. De verdieping bevat in de middenrisaliet, boven de luifel, een stolpdeur met ongedeeld glaspaneel en een getoogd bovenlicht. Ter weerszijden zijn twee schuifvensters, overeenkomstig die op de begane grond, aangebracht. Alle vensters hebben een hardstenen lekdorpel en worden ontlast met een aan de onderzijde licht gebogen strek met gepleisterde aanzet- en gedecoreerde sluitsteen. Het gevelvlak wordt afgesloten met een houten bakgoot, waaronder een gepleisterd fries.
De middenrisaliet wordt ter hoogte van de kap geaccentueerd door een eenvoudige dakkapel met een enkelruits draairaam.

Linker zijgevel

De linker zijgevel bevat hoekpilasters, die zijn gepleisterd en voorzien van een ingesneden blokpatroon. De verdiepingen worden gemarkeerd door een gepleisterde cordonlijst. Het onder dijkniveau gelegen gevelvlak is gepleisterd en bevat links een brede deur en rechts een verticaal gedeeld 2-ruits venster, voorzien van een diefijzer. Daarboven, ter hoogte van het woongedeelte op dijkniveau, bevinden zicht twee schuifvensters. De verdieping bevat eveneens twee schuifvensters, maar iets kleiner van afmeting. De vensters hebben een hardstenen lekdorpel en zijn geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel, onder een strek. Het gevelvlak wordt afgesloten met een houten bakgoot, waaronder een gepleisterd fries. Het zijgevelvlak van de uitbouw is geheel bepleisterd en bevat ter hoogte van het woongedeelte op dijkniveau een schuifraam, dat is geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel, waarboven in baksteen een ontlastingsboog.

Rechter zijgevel

De rechter zijgevel bevat hoekpilasters, die zijn gepleisterd en voorzien van een ingesneden blokpatroon. De verdiepingen worden gemarkeerd door een gepleisterde cordonlijst. Het onder dijkniveau gelegen gevelvlak is gepleisterd en bevat links een verticaal gedeeld 2-ruits venster, voorzien van een diefijzer, en geheel rechts twee niet-oorspronkelijke vensters. Daarboven, ter hoogte van het woongedeelte op dijkniveau, bevinden zich twee schuifvensters. De verdieping bevat eveneens twee schuifvensters, maar iets kleiner van afmeting. De vensters hebben een hardstenen lekdorpel en zijn geplaatst in een kozijn met een getoogde bovendorpel, onder een strek. Het gevelvlak wordt beëindigd met een houten bakgoot, waaronder een gepleisterd fries.

Achtergevel

De achtergevel is gepleisterd en bevat hoekpilasters, die zijn voorzien van een ingesneden blokpatroon. Links is op de begane grond – onder dijkniveau – een lage uitbouw geplaatst onder een flauw hellend lessenaardak met bitumineuze bedekking. Het gevelvlak daarboven bevat zowel ter hoogte van het woongedeelte op dijkniveau als op de verdieping, een schuifraam dat is geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel. Tegen de achtergevel is rechts over twee verdiepingen – onder dijkniveau en het woongedeelte op dijkniveau – een vlakgedekte uitbouw geplaatst. Deze uitbouw bevat onder dijkniveau een groot niet-oorspronkelijk venster. Het woongedeelte op dijkniveau bevatte oorspronkelijk een venster, overeenkomstig de linker zijgevel. Dit is dichtgezet. Het baksteen van de ontlastingsboog is nog zichtbaar. In het achtergevelvlak boven deze uitbouw bevindt zich een schuifvenster, overeenkomstig de overige vensters, met een getoogde bovendorpel. De vensters in de achtergevel hebben een houten lekdorpel. In het dakvlak zijn twee kantelbare dakramen geplaatst.

Dak

Het pand heeft een afgeknot schilddak dat is gedekt met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen. Bovenop staat een gemetselde schoorsteen.

Garage

Achter het huis bevindt zich een bijgebouw dat nu in gebruik is als garagebedrijf. Het is gebouwd op een rechthoekig grondplan, waarvan de lange zijde evenwijdig loopt aan de dijk. Het telt één bouwlaag onder een mansardekap, gedekt met golfplaten. Het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband. Speklagen, aanzet- en sluitstenen zijn gepleisterd. Rondom loopt een gepleisterde plint. Decoratieve muurankers sieren het gevelvlak. De deuren en vensters zijn in de loop der tijd vernieuwd, maar de oorspronkelijke gevelindeling is behouden gebleven.

Reden van plaatsing

Architectuurhistorische criteria

a. de esthetische kwaliteiten, gave verhoudingen en bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik;
b. een voorbeeld van een rijk gedetailleerd herenhuis, waarvan het oorspronkelijke karakter goed bewaard is gebleven.

Stedenbouwkundige criteria

a. onderdeel van een historisch gegroeid dijklint en daarin een beeldbepalende rol spelend.