Kasteellaan 8-8a, pastorie
Adres: Kasteellaan 8-8a, Nederhemert
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5317 KX Nederhemert-Zuid
Straat + huisnummer: Kasteellaan 8-8a
Naam object: Wielestein
Kadastrale aanduiding: gemeente Nederhemert, sectie C, nr. 425
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 september 1996
Oorspronkelijke functie: pastorie
Huidige functie: woonhuis
Bouwjaar: 1891
Architect: -
Bouwstijl: -
Beschrijver: GG/drs. L.J.H. Vroom
Datum beschrijving: 5 september 1995
Datum foto’s: 31 augustus 1995
Bronnen: -
Kadastrale kaart Kasteellaan 8-8a in Nederhemert (2015)
Historie en ligging
Deze voormalige pastorie is gelegen op een terp, aan de westzijde van de Kasteellaan. Het pand is ver van de weg af gelegen met een lange oprijlaan, binnen een gracht en houtrijke boombeplanting. Aan de straatzijde bevindt zich een smeedijzeren hek. Op één van de pijlers wordt de naam “Wielestein” vermeld. De pastorie werd in 1891 gebouwd. Boven de voordeur is een gedenksteen aangebracht met de tekst: “De eerste steen gelegd 24 september 1891 door / Elisabeth Anna Gerhardina Douairière Baronesse van Nagell / Van Nederhemert geboren van Kretschmar / 1.Corinthe 3:vers 11 / Niemand kan een ander fondament leggen dan het geen gelegd is / Jesus Christus”. Het pand is niet meer als pastorie in gebruik. Nu wordt het in tweeën bewoond.
Plattegrond en opbouw
Het pand is gebouwd op een rechthoekig grondplan, waarvan de lange zijde evenwijdig loopt aan de weg. Het telt twee bouwlagen en een zolder.
De gevels zijn opgetrokken in baksteen en bepleisterd. Middels gravure zijn in het pleisterwerk schijn-voegen aangegeven. Langs de voorgevel loopt een uitgemetselde, gepleisterde plint.
Voorgevel
De voorgevel is symmetrisch ingedeeld, vijf vensterassen breed en bevat hoekpilasters en een middenrisaliet, voorzien van een blokpatroon. In de middenrisaliet is de entree geplaatst, bestaande uit een dubbele paneeldeur met gietijzeren roosters en een ongedeeld bovenlicht. Voor de deur een hardstenen stoeptrede. Boven de deur is de gedenksteen aangebracht.
Rechts van de entree bevinden zich twee T-vormig ingedeelde schuifvensters. Het voorgevelvlak bevatte oorspronkelijk ook links van de deur twee T-vormig ingedeelde schuifvensters. Deze zijn gewijzigd in (binnen-)deuren, toen de serre werd toegevoegd. De geprofileerde vensteromlijsting met ornament bleef gehandhaafd. De verdieping bevat in de middenrisaliet een stolpraam met ongedeeld bovenlicht en ter weerszijden een T-vormig ingedeeld schuifvenster. Alle vensters zijn geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel. De bovenlichten zijn voorzien van een geprofileerde, gestucte omlijsting met ornamenten. De lekdorpels zijn in hardsteen. Het gevelvlak wordt beëindigd met een gekorniste, geprofileerde gootlijst. De middenrisaliet wordt in het dakvlak voortgezet in de dakkapel, voorzien van wangen en bekroond met een driehoekig fronton. Het stolpraam heeft een horizontale 2-ruits verdeling.
Linker zijgevel
De linker zijgevel heeft aan de rechterzijde een geblokte hoekpilaster. De begane grond bevat twee T-vormig ingedeelde schuifvensters, overeenkomstig de vensters in de voorgevel. Op de verdieping zijn twee stolpramen met een ongedeeld bovenlicht geplaatst in een kozijn met een getoogde bovendorpel, waarboven middels gravure in het pleisterwerk een strek is aangegeven. De lekdorpels zijn in hardsteen. Het gevelvlak wordt beëindigd met een geprofileerde gootlijst. In het linker zijgevelvlak van de uitbouw bevindt zich een dubbele deur met ongedeeld glaspaneel en bovenlicht, eveneens geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel.
Rechter zijgevel
De rechter zijgevel heeft aan de linkerzijde een geblokte hoekpilaster. De begane grond bevat links een T-vormig ingedeeld schuifvenster, overeenkomstig de vensters in de voorgevel. Rechts is een dubbele deur geplaatst met ongedeeld glaspaneel en bovenlicht, eveneens in een kozijn met een getoogde bovendorpel. Het bovenlicht is, evenals de vensters, voorzien van een geprofileerde, gestucte omlijsting met ornamenten. Voor de deur een hardstenen stoeptrede. De verdieping bevat twee T-vormig ingedeelde schuifvensters in een kozijn met getoogde bovendorpel, waarboven middels gravure in het pleisterwerk een strek is aangegeven. De lekdorpels zijn in hardsteen. Het gevelvlak wordt beëindigd met een geprofileerde gootlijst. In het rechter zijgevelvlak van de uitbouw bevindt zich een T-vormig ingedeeld schuifvenster in een kozijn met getoogde bovendorpel. Daaronder, onder het maaiveld, een kelderopening voorzien van een diefijzer. Rechts daarvan bevindt zich een kleine, vlakgedekte, houten uitbouw, waar in het voorgevelvlak een deur is geplaatst.
Achtergevel
Tegen de achtergevel is op de begane grond over de gehele breedte, ter hoogte van één bouwlaag, een vlakgedekte uitbouw geplaatst. Dit gevelvlak bevat twee T-vormig ingedeelde schuifvensters in een kozijn met getoogde bovendorpel. In het midden een klein, ongedeeld venster. Het achtergevelvlak boven de uitbouw bevat rechts een stolpraam met ongedeeld bovenlicht, ook weer geplaatst in een kozijn met getoogde bovendorpel. Links daarvan een verticale strook glazen bouwstenen. Het gevelvlak wordt beëindigd met een geprofileerde gootlijst. In het dakvlak zijn twee kantelbare dakramen geplaatst.
Dak
Het pand is voorzien van een schilddak dat is gedekt met gesmoorde oud-Hollandse pannen. Twee gemetselde schoorstenen staan op de nok.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. de esthetische kwaliteiten, gave verhoudingen en bijzonder detaillering in vormgeving en materiaalgebruik;
b. een voorbeeld van een rijk gedetailleerd herenhuis, waarvan het oorspronkelijke karakter goed bewaard is gebleven.
Stedenbouwkundige criteria
a. landschappelijke waarde, omwille van de markante ligging binnen een gracht met houtrijke boombeplanting.
Cultuurhistorische criteria
a. van belang vanwege de oorspronkelijk bestemming. Als voormalige pastorie van belang als element in de religieuze geschiedenis van Nederhemert-Zuid.