De Hophoven 3, woonhuis/smederij
Adres: De Hophoven 3, Nederhemert
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5317 JV Nederhemert-Noord
Straat + huisnummer: Hophoven 3
Naam object: -
Kadastrale aanduiding: gemeente Kerkwijk, sectie T, nr. 1157
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 september 1996
Oorspronkelijke functie: woonhuis/smederij
Huidige functie: woonhuis
Bouwjaar: 1839
Architect: -
Bouwstijl: -
Beschrijver: GG/ir. D.B.M. Hermans
Datum beschrijving: 21 augustus 1996
Datum foto’s: 21 augustus 1996
Bronnen: -
Kadastrale kaart van De Hophoven 3 in Nederhemert (2015)
Historie en ligging
Dit complex, bestaande uit een woonhuis (waarin in oorsprong ook een smederij was gevestigd), een bedrijfsgebouw waarnaar de smederij later is verplaatst en een voormalig bakhuisje, is gelegen onder aan de dijkstoep aan de Hophoven in Nederhemert-Noord. Het woonhuis is met de voorgevel gelegen naar de Maasdijk, het gedeelte waar de smederij in was gevestigd ligt aan de zijde van de Hophoven. Het huis is vermoedelijk gebouwd in 1839 nadat de bouwheer Vos in 1837 was getrouwd. De bouwdatum is ontleend aan een houten onderdeel van een blaasbalg uit de voormalige smederij, waarin dit jaartal is gesneden. Later is het woongedeelte aan de oostzijde uitgebreid, waardoor een L-vormig gebouw ontstond. In de ‘oksel‘ werd een hoefstal gebouwd. Deze hoefstal is later vervangen door een uitbreiding van de woning. In 1909 is ten oosten van de oude smederij een schuur opgetrokken waarnaar de smederij werd verplaatst. De oude smederij werd bij de woning getrokken. Ten zuiden van de schuur staat een oud bakhuisje. Hiertegen staat aan de zuidoostzijde een oorspronkelijk toilet.
Plattegrond en opbouw
Het in kruisverband gemetselde, bakstenen gebouw is opgetrokken op L-vormige grondslag en telt één bouwlaag. Het pand heeft een hoge gepleisterde plint.
Voorgevel
De asymmetrisch ingedeelde voorgevel bevat op de begane grond van links naar rechts een T-venster, een entreepartij met enkelruits bovenlicht en vernieuwde deur en twee T-vensters, waarvan één in het aangebouwde deel. De bovenlichten zijn bezet met meerkleurig, glas-in-lood. De vensters hebben luiken. De twee linker vensters waren in oorsprong 12-ruits schuifvensters (3x2+2). De verdieping heeft een T-venster met 4-ruits bovenlicht. De gevelopeningen worden ontlast door een anderhalve steens strek.
Linker zijgevel
De linker zijgevel bevat links een groot enkelruits ingehakt venster op de plaats van een ouder venster en rechts een 12-ruits schuifvenster (3x2+2) met luiken. Geheel links heeft de gevel een dichtgemetselde opening waar vroeger de (te) lange ijzeren balken door werden gestoken.
Rechter zijgevel
De rechter zijgevel van het oorspronkelijke huis heeft rechts een entree met niet oorspronkelijke deur en enkelruits bovenlicht en links, in een vervangen gedeelte metselwerk, een 9-ruits schuifvenster (3x1+2). De rechter zijgevel van de uitbouw bevat op de begane grond links een 3-ruits schuifvenster met luik (1x1+2) en rechts een toegang met deur en enkelruits bovenlicht. De verdieping heeft hier een 2-ruits venster. De uitbouw in de oksel heeft onder meer twee meerruits gietijzeren vensters.
Achtergevel
De achtergevel bevat op de begane grond een verplaatst T-venster met luiken en op de verdieping eveneens een T-venster.
Dak
Het pand is voorzien van twee haaks op elkaar staande zadeldaken, die zijn gedekt met rode opnieuw verbeterde Hollandse pannen.
Interieur
Het interieur bevat onder meer een oorspronkelijke stookplaats en enkelvoudige balklagen.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria
a. de esthetische kwaliteiten, gave verhoudingen en bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik;
b. een ensemblewaarde in relatie met de bijbehorende schuur en het bakhuisje;
c. als voormalige smederij van belang, als voorbeeld van een functionele en typologische ontwikkeling.
Cultuurhistorische criteria
a. de voormalige bestemming, die verbonden is met een technische ontwikkeling.