Peperstraat 39, boerderij

Adres: Peperstraat 39, Bruchem

Gemeente: Zaltbommel

Postcode + plaats: 5314 AM Bruchem
Straat + huisnummer: Peperstraat 39
Kadastrale aanduiding: gemeente Kerkwijk, sectie N, nr. 100

Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 september 1996

Oorspronkelijke functie: boerderij
Huidige functie: woonhuis

Bouwjaar: ca. 1880 en ca. 1945
Bouwstijl: T-boerderij

Beschrijver: GG/ir. D.B.M. Hermans
Datum beschrijving: 10 mei 1993
Datum foto’s: 30 maart 1993

Kadastrale kaart van Peperstraat 39 in Bruchem (2015)

Historie en ligging

Deze T-boerderij is gelegen op een kunstmatig opgeworpen heuvel aan de zuidoostzijde van de Peperstraat. Het pand dateert vermoedelijk in oorsprong van ca. 1880. In de Tweede Wereldoorlog is links van het huis een bom gevallen, waardoor het pand werd beschadigd. Na de oorlog is het pand hersteld: van het voorhuis zijn de voorgevel en de linker zijgevel vernieuwd, alsmede de linker zijgevel van het achterhuis. Het oorspronkelijke, zogenaamde Betuws overstek ter plaatse van de achtergevel, is gedeeltelijk dichtgemetseld.

Plattegrond en opbouw

Het pand is opgetrokken op een rechthoekige grondslag met een achterhuis en een dwars geplaatst voorhuis. Het voorhuis telt twee bouwlagen; het achterhuis één bouwlaag. De bakstenen gevels zijn gemetseld in kruisverband.
Het linker deel van de linker zijgevel van het achterhuis ligt enigszins terug en de gevel heeft hier een inwendige hoek. In dit deel bevinden zich de deeldeuren.

Voorgevel

De symmetrisch ingedeelde voorgevel heeft in het midden de entreepartij, bestaande uit een geprofileerde voordeur met een enkelruits bovenlicht met levensboom. Het geheel is gevat in een gepleisterde omlijsting met blokmotief en wordt bekroond door een houten kroonlijst. De ingang is bereikbaar middels een hardstenen trap van twee treden. Ter weerszijden bevinden zich op de begane grond twee 6-ruits schuifvensters met luiken en op de verdieping twee 2-ruits vensters. De gevel heeft twee gemetselde hoekpilasters met insnijdingen, zogenaamde refends (naar het Franse werkwoord refendre: snijden of knippen), een uitgemetselde plint, voorzien van een halfsteens afzaat, en wordt afgesloten met een geprofileerde bakgoot. De gevelopeningen worden op de begane grond ontlast door een anderhalf steens strek, op de verdieping door een steens strek.

Linker zijgevel

De linker zijgevel van het voorhuis bevat op de begane grond rechts een 6-ruits schuifvenster met luiken en links een ongelijk ingedeeld 4-ruits schuifvenster met luiken. De verdieping heeft een ingehakt 4-ruits stolpraam.
De gevel heeft twee gemetselde hoekpilasters met insnijdingen, een uitgemetselde plint, voorzien van een halfsteens afzaat en wordt afgesloten met een geprofileerde bakgoot. De gevelopeningen worden op de begane grond ontlast door een anderhalf steens strek, op de verdieping door een steens strek.

De linker zijgevel van het achterhuis bevat van links naar rechts een 4-ruits betonnen venster, een opgeklampte rondboogdeur, een 4-ruits betonnen venster, een 4-ruits schuifvenster met luiken en een opgeklampte deur. De betonnen vensters zijn ingehakt.
Het terug liggende deel van de gevel bevat een dubbele deeldeur.

Rechter zijgevel

De rechter zijgevel van het voorhuis is nog oorspronkelijk en bevat een gepleisterde plint met geprofileerde deklijst. De aansluiting met de nieuwe voorgevel is gepleisterd. De gevel is enigszins verhoogd en wordt afgesloten met een geprofileerde bakgoot. De gevel bevat rechts twee 2-ruits kelderlichten achter tralies, op de begane grond een 6-ruits schuifvenster, waarvan de luiken zijn verwijderd en op de verdieping een 2-ruits venster. In het midden heeft de begane grond een ingehakt venster.

De rechter zijgevel van het achterhuis heeft links een ingehakte deur, in het midden drie ingehakte 6-ruits gietijzeren vensters, op de plaats van halfronde vensters en rechts een halfrond 3-ruits gietijzeren venster. De gevel heeft een gepleisterde plint.

Achtergevel

Het zichtbare deel van de achtergevel van het voorhuis is blind.

De oorspronkelijke achtergevel van het achterhuis bestond uit twee delen, waarvan één deel, ongeveer tweederde van de gehele gevel, terugliggend was. Hier bevond zich het Betuws overstek. Thans is dit gedeelte vrijwel geheel dichtgezet, vermoedelijk tegelijk met de herbouw van de zij- en voorgevel. De oorspronkelijke achtergevel is daarbij behouden. De achtergevel bevat ter plaatse van het oorspronkelijke metselwerk links een rondboogdeur en rechts een ingehakt 4-ruits gietijzeren venster. In het nieuwe metselwerk bevindt zich links een deur met 4-ruits bovenlicht en rechts daarvan twee 4-ruits gietijzeren vensters. De gevel heeft een gepleisterde plint. In het in het zicht zijnde terug liggende deel van de gevel, waarvan het metselwerk deels is vernieuwd, bevindt zich een rondboogdeur.

Dak

Het voorhuis heeft een schilddak dat is gedekt met gesmoorde Hollandse pannen.
Het achterhuis heeft een schilddak dat deels met riet en deels met rode en gesmoorde Hollandse pannen is gedekt.
De nokeinden van het voorhuis en de nok van het achterhuis bevatten een rookkanaal.

Reden van plaatsing

Architectuurhistorische criteria:
a. de esthetische kwaliteiten, gave verhoudingen en bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik.

Stedenbouwkundige criteria:
a. onderdeel van een historisch gegroeid landschappelijk gebied en een beeldbepalende rol daarin spelend;
b. ensemblewaarde in relatie met de omringende bebouwing.