Dorpsstraat 8, boerderij
Adres: Dorpsstraat 8 , Bruchem
Gemeente: Zaltbommel
Postcode + plaats: 5314 AE Bruchem
Straat + huisnummer: Dorpsstraat 8
Kadastrale aanduiding: gemeente Kerkwijk, sectie B, nr. 726
Bescherming: gemeentelijk monument
Datum aanwijzing: 10 september 1996
Oorspronkelijke functie: boerderij
Huidige functie: woonhuis
Bouwjaar: 1926
Beschrijver: GG/ir. D.B.M. Hermans
Datum beschrijving: 13 april 1993
Datum foto’s: 5 april 1993
Bronnen: W.H. Dingemans en J. van Voorthuizen, “Beschrijving van Bruchem” in Tussen de Voorn en Loevestein 28 (1992) 79, 162,163.
Kadastrale kaart van Dorpsstraat 8 in Bruchem (2015)
Historie en ligging
Het pand is gelegen aan de oostzijde van de Dorpsstraat en is gebouwd in 1926. De vormgeving, vierkante plattegrond met tentdak, is uiterst zeldzaam in deze gemeente.
Het pand is gebouwd op de plaats van de rond 1925 afgebrande boerderij “Kerkzigt”, eigendom van de 18de-eeuwse Bruchemse schout Jan Brouwers. Zijn twee zoons hebben later de boerderij ver- of herbouwd, getuige de zogenaamde “eerste steen” in de vloer van de schuur met de initialen HB en PB en het jaartal 1804.
Plattegrond en opbouw
Het pand is opgetrokken op vierkante grondslag en telt één bouwlaag. De bakstenen gevels zijn uitgevoerd in Vlaams verband. Het pand is opgetrokken in twee kleuren baksteen: één voor de borstwering en één voor het muurwerk daarboven; de borstwering is bovendien nog gemetseld met een donkere voegspecie.
Voorgevel
De symmetrisch ingedeelde voorgevel bevat in het midden een enkelruits schuifvenster met dito bovenlicht op de plaats van de oorspronkelijke toegang. Ter weerszijden bevindt zich een drielicht met enkelruits schuifvensters en bovenlichten bezet met meerkleurig glas-in-lood. De vensters kunnen worden geblindeerd met oorspronkelijke houten rolluiken, waarvan de “vergaarbakken” zich op zolder bevinden. De gevelopeningen worden ontlast door een anderhalf steens strek.
Linker zijgevel
De symmetrisch ingedeelde linker zijgevel bevat in het midden de entreepartij met de ver- en herplaatste voordeur, op de plaats van een smallere toegang. Het metselwerk aan de linkerzijde van de deur is hiervoor deels weggehakt. De deur is een paneeldeur met onder meer zes glaspanelen, bezet met meerkleurig glas-in-lood. Het bovenlicht is enkelruits. Ter weerszijden bevindt zich een tweelicht met enkelruits schuifvensters en bovenlichten, in het rechter venster bezet met meerkleurig glas-in-lood en in het linker venster met geschilderde en opgeplakte loodstrippen. De gevelopeningen worden ontlast door een anderhalf steens strek.
Rechter zijgevel
De symmetrisch ingedeelde rechter zijgevel bevat twee tweelichten met enkelruits schuifvensters en enkelruits bovenlichten, in oorsprong bezet met meerkleurig glas-in-lood. De gevelopeningen worden ontlast door een anderhalf steens strek. Het gedeelte metselwerk tussen beide vensters is geheel vernieuwd.
Achtergevel
De achtergevel wordt deels aan het oog onttrokken door een niet oorspronkelijk tussenlid tussen woning en schuur. De gevel bevat alleen een klein enkelruits venster, ontlast door een anderhalf steens strek.
Dak
Het pand heeft een tentdak dat is gedekt met gesmoorde Tuiles du Nord. gedekt tentdak. Op de top staat een gemetselde schoorsteen.
In het voor-, linker zij- en rechter zij dakvlak staat een dakkapel met vier 4-ruits ramen.
In het achter dakvlak bevinden zich twee later aangebrachte dakkapellen met elk twee 4-ruits ramen en daartussen een dakvenster.
Interieur
In het interieur bevinden zich onder meer een oorspronkelijke trap, waarvan de helling echter is gewijzigd, een oorspronkelijke pomp en een terrazzovloer in de keuken.
Reden van plaatsing
Architectuurhistorische criteria:
a. de esthetische kwaliteiten in in- en exterieur, gave verhoudingen en bijzondere detaillering in vormgeving en materiaalgebruik;
b. een zeldzaam voorbeeld van een gebouwtype in deze gemeente.
Stedenbouwkundige criteria:
a. onderdeel van een historisch gegroeid stedelijk gebied en daarin een belangrijke rol spelend.